Na pewno słyszałeś o jęczmieniu! Zdążyły wokół niego powstać legendy. A oprócz legend powstało też wiele ludowych zwyczajów radzenia sobie z tą infekcją powieki.
O ciekawych sposobach radzenia sobie z jęczmieniem możemy przeczytać także w literaturze: na Żmudzi leczą jeszcze jęczmień plunięciem znienacka w chore oko (…)[1]. Ale kto dzisiaj chciałby komuś napluć do oka?! Co ciekawe, książka ta powstała w roku 1893, a zwyczaj przetrwał do dziś! Także miejcie się na baczności. Oczywiście działanie tej metody nie zostało potwierdzone, ale żeby uniknąć podobnych sytuacji, poniżej rozprawimy się z innymi mitami i faktami dotyczącymi jęczmienia.
- Jęczmień jest tym samym co gradówka - MIT
Zarówno jęczmień, jak i gradówka należą do guzków zapalnych powiek, jęczmień oraz gradówka to zakażenie powieki. Jednak zmiany nie są takie same. Wyróżnia się jęczmień zewnętrzny, który umiejscawia się na brzegu powieki (w gruczołach łojowych lub potowych) oraz jęczmień wewnętrzny (w gruczołach tarczkowych). Gradówka jest postacią przewlekłą jęczmienia wewnętrznego i przybiera ona kształt guzka na powiece. Gradówka może powstać jako następstwo jęczmienia. Aby się jej pozbyć często potrzebna jest interwencja chirurgiczna.
- Pocieranie jęczmienia złotą obrączką – MIT
Jest to jeden z najpopularniejszych sposobów radzenia sobie z jęczmieniem. W tym przypadku nie tyle działają właściwości tego cennego kruszcu, co pocieranie jęczmienia i wytwarzane przy tym ciepło. Niestety może to bardziej zaszkodzić niż pomóc. Bakteriobójcze działanie złota nie jest potwierdzone, a pocieranie oka często noszoną złotą biżuterią może spowodować tylko roznoszenie zarazków, co może niekorzystnie wpłynąć na infekcję.
- Jęczmieniem nie można się zarazić – MIT
Jęczmień to nic innego niż bateryjne zakażenie gruczołów, przez co w łatwy sposób można się nim zarazić. Należy unikać korzystania z tych samych ręczników, kosmetyków czy poszewek na poduszki, co osoba chora.
- Przykładanie do oka ugotowanego jajka – FAKT
Domowym sposobem radzenia sobie z jęczmieniem jest przykładanie do chorego oka ugotowanego jajka w skorupce. Kształt jajka jest zbliżony do kształtu oka, co pozwala na łatwe masowanie powieki z jęczmieniem. Ciepło, które długo utrzymuje się w ugotowanym jajku, masaż oraz cykliczność tej czynności mogą sprawić, że wydzielina wewnątrz jęczmienia zmięknie. Ważne, żeby jajko było owinięte w jałową gazę – zapobiega to przedostawaniu się zarazków oraz poparzeniu
- Nie należy wyciskać jęczmienia – FAKT
Ważne jest, aby pozwolić jęczmieniowi się zagoić, oczywiście przy odpowiedniej pomocy. Nie należy decydować się na samodzielne wyciskanie jęczmienia, ponieważ może to się wiązać z powikłaniami. W wyniku wyciśnięcia jęczmienia do innych części oka mogą przedostać się bakterie gronkowca czy inne drobnoustroje chorobotwórcze i może to pogorszyć stan zapalny. Dojrzały jęczmień pęknie, przez co wydali zgromadzoną wewnątrz ropę.
- Jęczmień może powrócić – FAKT
Choroba ta może mieć charakter nawrotny. Całkowite zniknięcie jęczmienia z powieki, w skutek prawidłowo przeprowadzonego leczenia, nie oznacza, że infekcja ta nie powróci. Ważne jest dbanie o odpowiednią higienę, dietę oraz wspomaganie odporności.
Wiecie, jaka jest jedna z definicji mitu? Mitem nazywamy fałszywe mniemanie o kimś lub o czymś uznawane bez dowodu[2], w tym przypadku mity dotyczą infekcji powieki. Dlatego przed zastosowaniem utartych i niesprawdzonych sposobów radzenia sobie z jęczmieniem należy wybadać ich skuteczność i ewentualne niepożądane działanie, w przeciwnym razie można sobie bardziej zaszkodzić niż pomóc. No i przede wszystkim nikt nie chciałby być zaskoczony przez plunięcie mu w oko. Chyba wszyscy wolelibyśmy czekoladki w ramach wsparcia i poprawy humoru w chorobie.
Źródła:
- Gmachowska K. (lek.), Jęczmień na oku – co stosować, ile trwa, czy jest zaraźliwy?, 06.03.2021, https://www.doz.pl/czytelnia/a15851Jeczmien_na_oku__co_stosowac_ile_trwa_czy_jest_zarazliwy (dostęp: 21.12.2021).
- Talko-Hryncewicz J., Zarysy lecznictwa ludowego na Rusi Południowej, Nakładem Akademii Umiejętności, Kraków 1893 r.
- Jęczmień, https://www.e-zikoapteka.pl/encyklopedia/choroby/jeczmien (dostęp: 21.12.2021).
- Mit, https://sjp.pwn.pl/slowniki/mit.html (dostęp: 23.12.2021).
[1] J. Talko-Hryncewicz, Zarysy lecznictwa ludowego na Rusi Południowej, Nakładem Akademii Umiejętności, Kraków 1893 r., s. 451.
[2] Mit, https://sjp.pwn.pl/slowniki/mit.html (dostęp: 23.12.2021).