Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) stanowi jeden z czynników zwiększających podatność na rozwój jęczmienia na oku [1]. Dlaczego tak się dzieje i czy można zapobiegać nawrotom zakażenia? Podpowiadamy, jak pielęgnować okolice oczu przy łojotokowym zapaleniu skóry, aby zmniejszyć ryzyko stanów zapalnych i rozwoju jęczmienia.
Czym jest łojotokowe zapalenie skóry?
Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) to stan zapalny spowodowany nadmierną produkcją wydzieliny przez gruczoły łojowe znajdujące się w różnych okolicach ciała. Choroba może pojawić się w każdym wieku i zwykle ma charakter przewlekły oraz nawracający [1]. U osób dotkniętych tą dolegliwością na skórze pojawiają się łuszczące się, tłuste, swędzące zmiany – zwykle w okolicach twarzy i głowy, czasem także w pachwinach i pod pachami oraz na klatce piersiowej, choć zmiany mogą też rozwijać się na skórze brwi czy za uszami [1]. U niemowląt dość częsta jest tzw. ciemieniucha, czyli grube, białe lub żółte, tłuste łuski na owłosionej skórze głowy [1], które zwykle ustępują samoistnie. Powodem stanu zapalnego skóry przy ŁZS jest zakażenie grzybem drożdżopodobnym Malassezia furfur, które rozwija się w wyniku nadmiernej aktywności gruczołów łojowych [1].
Łojotokowe zapalenie skóry z jęczmień na oku
Łojotok i łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) to jedne z czynników ryzyka ostrego zakażenia powiek, czyli jęczmienia. Jest to stan zapalny spowodowany zwykle przez zakażenie gronkowcem, który objawia się w postaci bolesnej grudki na powiece, która następnie przybiera postać torbieli wypełnionej ropą [2]. Łojotokowe zapalenie skóry sprzyja blokowaniu się ujść gruczołów znajdujących się na powiekach – na ich brzegach i po wewnętrznej tylnej stronie. Nadmierna ilość wydzieliny czopuje ujścia i sprawia, że wewnątrz gruczołów gromadzi się łój. Stanowi on doskonałą pożywkę dla bakterii, stąd u osób chorujących na łojotokowe zapalenie skóry większa podatność na zakażenia i tworzenie się jęczmienia na oku. Nadmierne wydzielanie łoju i łojotokowe zapalenie skóry może mieć związek ze zbyt wysokim stężeniem androgenów (męskich hormonów płciowych), ale ŁZS dotyka również osoby z upośledzoną odpornością, na przykład w wyniku zakażenia wirusem HIV i chorobami neurologicznymi, na przykład chorobą Parkinsona [1].
Jak leczy się jęczmień na oku u osób chorujących na łojotokowe zapalenie skóry?
Leczenie jęczmienia na oku u osób z łojotokowym zapaleniem skóry jest identyczne jak u innych grup pacjentów. Stosuje się rozgrzewające masaże i ciepłe okłady, które pomagają odblokować ujścia gruczołów łojowych i odprowadzić gromadzącą się wydzielinę [2]. Dzięki takiemu oczyszczeniu skóra powiek jest mniej podatna na zakażenia bakteryjne i grzybicze, pozwala to również zmniejszyć istniejący już stan zapalny. Miejscowo stosuje się również maści i krople do oczu z antybiotykiem, które pomagają zredukować stan zapalny i przyspieszają gojenie. Oprócz objawowego leczenia jęczmienia na oku przy ŁZS bardzo ważne jest również leczenie i zapobieganie nawrotom choroby przyczyniającej się do zwiększonego ryzyka ostrego zapalenia powiek (jęczmienia).
Pielęgnacja okolic oczu przy łojotokowym zapaleniu skóry
U osób z ŁZS bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry – dotyczy to również okolic oczu. Do pielęgnacji skóry twarzy i ciała stosuje się specjalne emolienty, a do mycia skóry głowy szampony przeciwgrzybicze. Do oczyszczania powiek zaleca się stosowanie hipoalergicznych wacików i chusteczek nawilżanych, za pomocą których można usunąć nadmiar wydzieliny [2]. Wskazane są również profilaktyczne masaże i ciepłe kompresy na oczy, pomagające odblokować ujścia gruczołów łojowych. Dobrym sposobem, by zmniejszyć ryzyko rozwoju jęczmienia na oku u osób z ŁZS, jest stosowanie lipożelu JęczmieńOff, który odbudowuje naturalny mikrobiom skóry i dzięki temu chroni ją przed patogenami. W ciężkim przebiegu łojotokowego zapalenia skóry stosuje się leki przeciwzapalne i przeciwgrzybicze, które pomagają zmniejszyć ryzyko nawrotów jęczmienia na oku. Przy ŁZS ważna jest również odpowiednia dieta, gdyż niewłaściwy sposób odżywiania (pobudzający gruczoły łojowe do pracy) niekorzystnie wpływa na kondycję skóry i zwiększa prawdopodobieństwo nawrotów choroby [1].
Piśmiennictwo:
- Wiercińska M. Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) – objawy, przyczyny i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/170805,lojotokowe-zapalenie-skory, data dostępu 27.12.2023.
- Pogrzebielski A. Jęczmień na oku – przyczyny, jak się go pozbyć, czy jest groźny?, https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobypowiekiukladulzowego/86721,jeczmien-na-oku-przyczyny-jak-sie-go-pozbyc-czy-jest-grozny, data dostępu 27.12.2023.